Sanayi üretimi:  Son çeyrekte yavaşlama bekleniyor, 3Ç2021 GSYH büyümesi %9 civarında

Takvim etkisi ve mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretim endeksi Eylül’de aylık %1,5 geri çekildi. Sanayi üretiminde Nisan 2020’deki dip seviyeden başlayan toparlanma eğilimi neredeyse kesintisiz bir şekilde devam etmekteydi.  Bu geri çekilme sonucu takvim etkisinden arındırılmış endeksteki yıllık büyüme de %8,9 seviyesinde gerçekleşerek %10,0’luk medyan beklentinin de altında kaldı. Arındırılmamış endekste de benzer şekilde, %8,8’lik yıllık artış var. Bu rakamla, üçüncü çeyrekte sanayi üretimindeki yıllık büyüme de %9,0 olarak şekillendi.

İş Yatırım raporuna göre, sanayi üretimi tedarik sorunu nedeniyle daralmaya işaret ediyor. Mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretim endeksi Eylül ayında %1,5 daraldı. Yıllık artış %8,9 (Ağustos: %14, Temmuz: %10) ile halen güçlü. Açıklanan sonuçlar ekonominin yılın son çeyreğinde çeyrekten çeyreğe daralabileceğine işaret ediyor. Ancak güçlü dış talep ve düşük faizler üretimi desteklemeye devam edecek.

Hizmet sektörlerinde de yeniden açılmalara bağlı olarak güçlü seyir devam etti, büyüme %9 civarında gerçekleşecek

Gedik Yatırım araştırma notunda, perakende ciro ve sektörel satış endekslerini de inceledi. Rapora göre,   Perakende satış hacim endeksinde aylık %1,2’lik artış, kısıtlamaların kaldırılmasının ardından başlayan toparlanma eğiliminin yavaşlayarak da olsa devam ettiğine işaret ediyor. Yıllık bazda ise büyüme (takvim etkisinden arındırılmış) %15,8’e ulaşmış durumda. Sektörel ciro endekslerine bakıldığında, perakende ve toptan ticaret ciro endeksinde yıllık bazda %13,4’lık reel artış var (TÜFE endeksi ile düzeltildiğinde). Hizmet (ticaret dışı) ciro endeksinde özellikle turizm ve bağlantılı sektörlerdeki toparlanmaya bağlı olarak, yıllık bazda %33,0 reel artış olduğu görülüyor. İnşaat ciro endeksinde ise yıllık %35,9’lik nominal büyüme reel olarak %6 civarı azalış (yurtiçi ÜFE enflasyonu ile düzeltildiğinde) anlamına geliyor.

2021 yılı GSYH büyümesi %9,0 civarında gerçekleşebilir. Özetle, sanayi üretiminde aylık geri çekilmeye rağmen, ihracat performansına bağlı olarak güçlü görünümün devam ettiği ve buna salgına bağlı kısıtlamaların kalkmasıyla hizmet sektörlerinde yaşanan canlılığın da eşlik ettiği görülüyor. Yılın geri kalanında sanayi üretiminde iç talepteki yavaşlamaya bağlı olarak, aylık bazda geri çekilmeler görülmesi mümkün. Son aylarda, özellikle de Ekim’de ithalattaki geri çekilme de iç talepteki yavaşlamanın önemli bir göstergesi. Hatırlatmak gerekirse, Ekim’de tüketim malı ve yatırım malı ithalatında %20 ve %26’lık yıllık daralmalar görülmüştü. İç talepte son çeyrekte bu potansiyel yavaşlamaya rağmen, yılbaşından bu yana yaşanan büyüme gerçekleşmesi ve ihracatta devam eden güçlü trend, 2021 yılında GSYH büyümesinin %9,0 civarında gerçekleşebileceğine işaret ediyor. Üçüncü çeyrek için GSYH büyüme tahminimiz ise %6,0-6,5 olarak şekilleniyor.

İş Yatırım: Sanayi üretimindeki aylık daralmanın Ekim ayında sertleşmesini bekliyoruz

Ekim ayı PMI verileri son beş ayda ilk kez üretimde daralmaya işaret ediyor. Ara malı temininde sorunlar, teslimatta gecikmeler, emtia fiyatlarındaki oynaklık ve Türk lirasındaki sert değer kaybı üretimi baskılayacak. Sektörel PMI göstergelerine göre giyim ve gıda dışındaki tüm alt gruplarda aylık daralma görülüyor. Ağaç-mobilya, metalik olmayan mineraller ve elektronik sektörleri daralmanın en sert olduğu gruplar.

Arz kaynaklı sorunlar nedeniyle üretimdeki yavaşlama Ekim ötesinde de sürebilir. Ancak dış talep koşulları büyümeyi desteklemeye devam ediyor. Avrupa ve ABD büyümesi hız kesse de halen gücünü koruyor. Ekim ayında ihracatın 20,8 milyar dolar ile rekor tazelemesi ve yeni ihracat siparişlerinin artmaya devam etmesi dış talebin destekleyici olmaya devam edeceğini gösteriyor.

FÖŞ çileden çıktı:  Ekonomiyi Yakan Cehalet: Cari Fazlayla Enflasyon Düşürmek Mümkün mü?

Prof Korkut Boratav: Bazı ekonomik öngörüler üzerine

Beklentiler gerçekleşmeye yetişemiyor