Prof Binhan Elif Yılmaz: Yeni vergi yasasıyla en yüksek ÖTV oranı %660 olabilir

TBMM Genel Kurulu’nda 14.10.2021 günü Vergi Usul Kanunu ve Bazı Kanunlarda değişiklik öngören kanun teklifi görüşülerek kabul edildi. Teklifin 56. maddesi, Cumhurbaşkanına bazı vergi oranları ve matrahları ile ilgili değişiklik yapma yetkisinin verilmesi ile ilgili.

Anayasa’nın “Vergi Ödevi” başlıklı 73. maddesinin 3. fıkrası; vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulup, değiştirileceğini ve kaldırılacağını hükme bağlar. Dolayısıyla “verginin kanuniliği” ilkesi gereği verginin konusu, matrahı, oranı, yükümlüsü, beyanı, tarhı, ödenmesi gibi bir verginin uygulama ile ilgili esaslarının kanunla düzenlenmiş olması şarttır. Bunların açık ve anlaşılır bir şekilde belirlenmiş olması da göz önünde tutulması gereken ayrı bir zorunluluktur.

Anayasa’nın 73. maddesinin 4. fıkrasında ise “vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapma yetkisi Cumhurbaşkanına verilebilir” ifadesi yer almaktadır. Dolayısıyla 4. fıkrada kanunilik ilkesine istisna oluşturan, Cumhurbaşkanına tanınan yetki yer almaktadır. Bazı uygulamalarda kolaylık ve hız sağlanması açısından kanunilik ilkesinin kapsamının daraltıldığı sübjektif durumlar mevcuttur. Bu durumlar için Yasama Yürütme’ye yetki vermektedir.

14 Ekim’de kabul edilen kanun teklifinin 56. maddesine göre Cumhurbaşkanına ÖTV Kanunu II sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları ve oranlara esas ÖTV matrahlarının alt ve üst sınırlarını 3 katına ve III sayılı listenin B cetvelindeki mallar için asgari maktu vergiyi 3 katına kadar çıkarma yetkisi verildi. Ayrıca bu yetki kapsamında binek otomobiller ile insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar için farklı matrah grupları oluşturma, matrah grubu ve motor gücüne göre farklı oranlar belirleyebilme yetkisi de söz konusu.

Bu yazı kapsamında yetki konusunu, sadece II sayılı listedeki mallar ile ilgili ele alıp, otomobil üzerindeki ÖTV oran değişikliği açısından basit bir hesaplama yapacağım. Cumhurbaşkanına verilen yetki, otomotiv sektörünü ve alıcıların satın alma gücünü nasıl etkileyecek, görebiliriz:

ÖTV II sayılı listedeki mallar; motorlu taşıtlar; binek otomobiller, minibüs, kamyon, otobüs, karavanlar, motosikletler, uçaklar, helikopterler, gemiler, yatlar, kotralar, çekiciler, hatta uzay araçları, uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları ve benzerlerinden oluşuyor.

Tüm bu taşıtlar açısından ÖTV oranı %0,5’den (uzay aracı ile uzay aracını fırlatıcı araçlar) %220’ye (farklı matrah ve silindir hacminde hibrit otomobiller) kadar değişiyor.

Örneğin motor silindir hacmi 1600 cm³ aşmayan ve ÖTV ve KDV hariç matrahı 100 bin TL olan bir otomobilin ÖTV oranı %50 olduğundan 50 bin TL ÖTV hesaplayabiliriz. Şimdi otomobilin KDV hariç satış fiyatı 150 bin TL’ye ulaşmış oldu. Otomobilin KDV matrahı ÖTV’li matrah olduğu için %18 KDV oranı üzerinden 27 bin TL’lik KDV toplama dahil edilir ve otomobilin fiyatı 177 bin TL’ye ulaşır.

Yeni teklife göre Cumhurbaşkanı ÖTV oranını 3 katına çıkarma yetkisini kullanırsa yeni ÖTV oranı %150 olur ve 100 bin TL’lik otomobil için 150 bin TL ÖTV hesaplayabiliriz. Bu durumda otomobilin KDV hariç satış fiyatı 250 bin TL’ye ulaşmış oldu. Bu tutar üzerinden %18 oranında KDV hesaplandığında 45 bin TL’lik KDV toplama dahil edilir ve otomobilin fiyatı 295 bin TL’ye çıkar.

Cumhurbaşkanına verilen otomobillerin ÖTV oranlarını 3 katına çıkarma yetkisinin kullanılması sonucunda;

• Otomobil fiyatlarında ÖTV artışıyla yaşanacak yükseliş, halkın alım gücünün düştüğü ortamda otomotiv sektörünün cirosunu sarsacaktır.
• Otomotiv sektörü ÖTV artışının bir kısmını kendisi üstlenip alıcıya bir kısmını yansıttığında kârlılığı düşse de satışları artacaktır.
• Otomobilin KDV matrahı, otomobilin ÖTV’li matrahı olduğu için ödenecek KDV’nin de artması kaçınılmaz olacaktır. Verdiğim örnekte ve benzer örneklerde ödenecek KDV’deki artışı %66 olarak hesapladım.
• Artan enflasyon ve yükselen kur ile birlikte otomobillerin ÖTV oranlarına esas ÖTV matrahlarının yükseltilmesi gerekeceğini de unutmayalım.

Prof.Dr. Binhan Elif YILMAZ

bankavitrini.com