Powell: Enflasyon artık “geçici” değil! USDTRY #1

Dolar dışarıda oyuna ‘yeniden’ girmek için ısınırken, içerde TL’nin erimesi tüm süratiyle devam ediyor. Küresel mali piyasaların bir gözü ise Yunan alfabesinin ne kadar uzun olduğuna çevrildi.

Geçen haftanın ikinci yarısında etkili olan Omicron Varyantı, küresel mali piyasalarda adeta ciddi bir sarsıntının yaşanmasına neden oldu. Varyantın Delta’dan bile daha bulaşıcı olduğunun açıklaması ve aşı şirketi Moderna’dan gelen açıklama -aşının yeni varyanta etkisinin muhtemelen düşük olacağı-küresel risk iştahını olumsuza çevirdi.

Okurlarımız ile, aşırı iş temposu nedeniyle beraber olmadığımız son 2-3 günlük zaman diliminde, Brent petrolde beklediğimiz düşüş adeta çöküşe dönüştü. Brent cinsi ham petrol varil fiyatı, bu hafta 70 doların da altına düşerek tepeden son 5 haftada %20 geriledi. Temel neden yeni tip varyantın yeniden ekonomik aktiviteyi etkileyecek olması. Kuşkusuz, petrol fiyatlarında yaşanan bu denli geri çekilme, emtia fiyatlarını da huzursuz etti. Kıymetli madenlerin yüzü bu sene bir türlü gülemedi!

Merkez Bankalarının bugüne kadar virüs karşısında hep ‘temkinli’ tarafta durmalarını ve enflasyona karşı ‘geçicidir’ diyerek seyirci kalmalarını sorgularken, FED cephesinden dün akşam gelen oyun değiştirici açıklama da, dolar karşı fiyatlanan pek çok enstrümanda soğuk duş etkisi yarattı.

FED Başkanı Powell, dün yaptığı konuşmada, her zamanki güvercin ve piyasları üzmeyen duruşunu terk ederek ani bir çıkışla faizler ile ilgili duruşuna netlik kazandıran “enflasyon geçici” ifadesininin artık “emekliye çıkma” vaktinin geldiğini söyleyerek piyasaları hazırlıksız yakalamak suretiyle adeta şok etti. FED cephesinden gelen bu yeni söylem veya duruş değişikliği, enflasyonla ilgili endişe boyutunun arttığı anlamına geliyor.

Bu noktadan sonra, güvercin FED’in tırnakları bilenmiş bir şahine evrilme ihtimal göz ardı edilmemelidir. FED’in para politikası duruşunun şahinleşemesi bir sonraki toplantıda tapering hızının da artmasına (programlanan takvimin 2022 ortasından önce bitirilmesine) neden olabilir. Doların dün küresel çapta abi bir güçlenme kaydettiğini görsek de, piyasaların virüs tehdidi ile FED endişesi arasında şimdilik virüs cephesinde sığındıklarını görüyoruz.

Doların piyasa kuru olan (sepet) DXY 96 seviyesinde yüksek seviyesini korurken, bozulan risk iştahı ve hisse senedi piyasalarında görülen satışlar ardından güvenli limanın adresi yine ABD 10 yıllık tahviller oldu. Bu minvalde, geçen hafta kritik bir direnç seviyesi olan %1,69’un test edilmesi ardından, dolara olan talebin de artması ile 10 yıllık tahvil bu sabah %1,48 seviyesine kadar geriledi.

Net enerji ithalatçısı olan Türkiye açısından petrol ve hatta emtia fiyatlarının gerilemesi temel anlamda olumlu bir tabloya işaret etse de, içerde egemen olan olumsuz hava nedeniyle TL üzerindeki baskı kuvvetlenerek artmaya devam ediyor. Perfect Storm filminden esinlenerek, Türk mali piyasalarının mükemmel fırtınanın tam ortasında kaldığını görüyoruz. Dışarda virüs ve FED riski, içeride ise küresel eğilimin tam tersine devam eden ‘tehlikeli deney’, TL’nin her geçen gün erimesine neden oluyor.

Makul reel getiriden (enflasyonun üzerinde bir faiz) hızla yüksek negatif reel getiriye ilerleyen bu deney, dün bir tarafta FED endişesi, diğer tarafta Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın akşam canlı yayında faizlerin düşürülmesinin enflasyonun düşüşüne neden olacağı yönünde genel kabul gören iktisadi teorinin aksine savunduğu tezini yinelemesi, gece geç saatlerde USDTRY kurunun 14 seviyesini test etmesine neden oldu.

TL’nin her faiz söylemi ile ve her faiz hamlesiyle erimeye devam etme ihtimalinin yine her geçen gün artarak devam ettiğini görüyoruz. Enflasyonda yön yukarı, faizlerde ise aşağıya devam ediyor. TCMB Başkanı Sn. Kavcıoğlu’nun göreve geldiği Mart ayından bu yana geçen kısa sürede USDTRY kuru neredeyse %100 artış kaydetti (7’nin diplerinde olan kur dün akşam 14 seviyesini test etti). Piyasa mekanizmasının da işlevini yerine getirmekte artık çok zorlandığını, likiditenin döviz piyasasında zaman zaman kaybolduğunu, fiyat adımlarının ise uzadığına şahit oluyoruz!

TCMB’nin son aylarda faiz indirimlerinin kime ne faydası olduğunu da tam olarak anlayamadık. Mevduat faizleri biraz gerilerken dolarizasyon eğilimi tüm süratiyle devam ediyor. Hazine’nin faiz yükü ise ciddi anlamda yükseldi. Yine Eylül ayından bilgi vereyim. Faiz indirim sinyali verilmeden önce %17 seviyesinin altını zorlayan 10 yıllık Türkiye tahvilinin bileşik faizi, dün %21,2 seviyesine yükseldi. Hazine’nin de borç stoku içerisinde değişken faizli ve TÜFE’ye endeksli faizlerin ağırlığı neredeyse yarı yarıya! Demek ki bu tehlikeli deney Hazine’ye de yaramamış. Döviz borcu olan şirketler bir yana iç borcun döviz olan kısmı ile dış borç konularına da girince net bir şekilde kimsenin bu süreçten fayda sağlamadığı aşikar!

Yılın son ayına hayırlısı ile girdik. Her ayın ilk Cuması olduğu üzere, ABD’de açıklanacak resmi istihdam raporu, piyasalarca yakından takip edilecektir. İçeride ise yine TÜİK’in Cuma günü açıklayacağı Kasım ayı TÜFE enflasyonun aylık bazda %3 artış kaydederek yıllık enflasyonu %21 seviyesine yaklaştırması bekleniyor. Bugün ise makroekonomik takvimde dünyada imalat sanayi PMI rakamları, içeride ise İTO’nun açıklayacağı İstanbul enflasyon verilerini takip edeceğiz. Avrupa Konseyi AİHM kararı ve Cuma günkü Moody’s kredi notu değerlendirmesi de piyasaların merceğinde bulunuyor.

Powell’ın dün dişini ilk kez göstermesi ile azalan risk iştahı, hisse senetlerinin küresel çapta değer kaybetmesine neden olmuştu. ABD piyasaları geceyi %2’ye varan düşüşlerle tamamlarken, bu sabah piyasaların temkinli iyimser moduna geri döndüğünü görüyoruz. Asya piyasalarında hakim renk yeşil. Gösterge endeks Tokyo borsası %1 yukarıda işlem görüyor. Pasifiğin diğer ucunda da, ABD borsalarının vadeli işlemlerinde, özellikle de teknoloji hisselerinde (Nasdaq) %1’i aşan yükselişler görüyoruz. Omicron ve Powell endişesi bu kadar çabuk mu dağıldı ya da yukarıda yazdığımız önemli satır başları gereksiz bir endişe miydi? Bu sorunun cevabını da yakında alacağız!

iktisatbank.com