Veri Delisi

Modern Para Teorisi Nedir {3}

26 Nisan 2021

Modern Para Teorisini doğrudan kurucularının ağzından dinlemeye devam ediyoruz. İleride bu konuda araştırma yapacaklar için bir kaynak oluşturuyoruz.

Kursun web sayfası şuradadır.

Genel olarak; para ve maliye politikaları karşılaştırması yapıldığında, MMT’in öncelikle maliye politikasını tercih ettiği söyleniyor.

Neden para politikası değil?

Para politikasının etkileri belirsizdir. Faiz enstrümanının artış yönünde kullanımı daha çok borç verenler lehinedir. Ayrıca para politikasının, gelir dağılımı üzerindeki etkileri belirsizdir.

Maliye politikasının gelir dağılımını düzeltmek adına daha etkili bir araç olduğunu vurguluyorlar.

Mesela, QE’lerin sadece bankaların rezervlerini artırdığını fakat bankaların borç verme eğilimlerinin artırmadığını belirtiyorlar. Bankanın kredi verebilmesi için, bankaya gelip o krediyi isteyecek müşteriye ihtiyacı vardır.

Aynı zamanda, devletlerin harcama yapmak için neden tahvil çıkardıklarını burada tekrar sorguluyorlar? Hatırlayın, egemen devletlerin finansal kısıtı yoktur. MMT şuna getiriyor arkadaşlar; kanunlarda vergi ve borçlanma tutarının devlet harcamalarını karşılaması gerektiği yazmaktadır. Fakat egemen devletin finansal kısıtı olmadığı için bu bir zorunluluk olmamalıdır. It is not necessary!

Sabri hoca, bunu Kelton’la bir mail yazışmasında bu durumu tartışmıştı.

MMT ekonomistleri, merkez bankasının hazineden bağımsız olamayacağı ve operasyonel gerçekler nedeniyle birlikte çalışmaları gerektiğini belirtmektedir. Sonuçta merkez bankasının belirlediği kısa vadeli faizler, uzun vadeli faizlerin de öncü göstergesi olmaktadır.

Aynı zamanda, devletin yaptığı harcamaların aynı dönemdeki vergi tutarını aşması halinde bankalarda aşırı rezerv oluşacağı, bu rezervlerin yaratabileceği etkileri nedeniyle merkez bankası politikasını sınırlayabileceğini belirtiyorlar. Bu yüzden hazine ve merkez bankasının birlikte çalışması gerektiğini ısrarla vurguluyorlar.

Para politikasının en önemli unsuru olan faizin, harcamalar üzerinde etkili olabilmesi için harcamaların faiz e karşı hassas olması gerektiği belirtiliyor. Diyelim işsizsiniz ve faizler düştü. Faizler düştü diye borç alıp harcama yapar mısınız? Faizlerin, enflasyon üzerindeki etkisinin de belirsiz olduğunu söylüyorlar.

Sonuç olarak maliye politikası candır.

Neo liberal iktisatın, devletlerin bütçe fazlası vermesi gerektiği düşüncesini yerden yere vuruyorlar. Kemer sıkma politikalarının ülkeleri bir fasit daire içine sokup, daha kötü bir dengeye getirdiği anlatılıyor.

Çözüm önerileri şu şekilde:

Vatandaşların harcamaları güçlü bir şekilde arttığında, devletin harcamaları azalmalı ve tersi. Lerner’ın fonksiyonel finansı.