Haziran dış ticaret haddi: İhracat fiyatlarındaki artış ithalat fiyatlarındaki artışı karşılamaya yetmiyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi (oranı) Haziran’da 91,6 ile geçen yılın aynı dönemindeki seviyesi 102,3’e kıyasla 10,7 puan azaldı.  Dış ticaret haddi, 2021 yılı ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre 12,3 puan azalarak 91,0 oldu.

Değişik mal ve hizmetlerin fiyatları ticarete konu olan tüm ülkelerde artma veya azalma yönünde değişme gösterebilir. Dış ticaret haddinin 100,0’ün üzerinde bulunması, dış ticarete konu malların ihracat fiyatlarının ithalat fiyatlarına göre daha yüksek olduğunu gösterir. Dış ticaret haddinin 100’ün altında bulunması söz konusu ülke aleyhinde bir duruma işaret eder. Baz yıla göre bir birim ithal mal satın alınması için daha yüksek ihracat yapılması gerekir.

Özetle, Türkiye’nin üretip dünyaya sattığı ihracata konu olan malların fiyatı ithal ettiği malların fiyatlarından daha düşük seviyede artmakta.  Emtia fiyatlarındaki sert yükseliş ve ithalat pazarlarında artan enflasyon yanında Türkiye ürünlerinin rekabet seviyesi dış ticaret hadlerini olumsuz etkilemekte.  İhracat miktar endeksi %32,2 artarken ithalat miktar endeksinin sadece %11,7 artması dahi dış ticaret haddini 100,0 seviyesi üzerine taşımaya yeterli gelmiyor. 

Dış ticaret hadleri, Haziran 2021 [2015=100]

İhracat birim değer endeksi %11,2 ve miktar endeksi %32,2 arttı

İhracat birim değer endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %11,2 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %25,3, ham maddelerde (yakıt hariç) %27,0, yakıtlarda %71,3 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %7,2 arttı. İhracat birim değer endeksi 2021 yılı ikinci çeyrekte bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre %10,6 arttı.

İhracat miktar endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %32,2 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3,7, ham maddelerde (yakıt hariç) %33,3, yakıtlarda %42,7 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %39,9 arttı. İhracat miktar endeksi 2021 yılı ikinci çeyrekte bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre %53,8 arttı.

İhracat birim değer ve miktar endeksleri, Haziran 2021 [2015=100]

İthalat birim değer endeksi yüzde 24,2 ile miktar endeksi %11,7 arttı

İthalat birim değer endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %24,2 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %14,7, ham maddelerde (yakıt hariç) %57,8, yakıtlarda %54,8 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %20,1 arttı. İthalat birim değer endeksi 2021 yılı ikinci çeyrekte bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre %25,6 arttı.

İthalat miktar endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %11,7 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %29,9 azalırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %11,8, yakıtlarda %49,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %22,9 arttı. İthalat miktar endeksi 2021 yılı ikinci çeyrekte bir önceki yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 19,8 arttı.

İthalat birim değer ve miktar endeksleri, Haziran 2021 [2015=100]