Ekonomistler: Swap anlaşmaları ‘hatayı hatayla telafi’

Ekonomistlere göre Türkiye’nin swap anlaşmalarıyla Merkez Bankası’nın (MB) brüt rezervlerinde sağladığı artış çözüm değil. Gerçekte ihtiyaç duyulan çözüm ‘döviz alım ihaleleri.’ Ancak dolar/TL’nin tarihi rekor seviyelerinde seyretmesi ve yabancı girişinin azlığı nedeniyle bu da zor.

Swap anlaşmasında, iki taraf arasında, belirlenen tutarda bir para başka bir parayla değiştiriliyor. Değiştirilen ana paralar belirli bir süre sonunda geri veriliyor. Bu durumda MB’nin döviz rezervi kağıt üstünde artmış olsa da bu net rezerve yansımıyor.

Türkiye son olarak Çin ile mevcut swap anlaşmasını artırarak 15 Haziran’da hesaplara girecek şekilde 2,4 milyar dolardan 6 milyar dolara çıkarmıştı. Reuters’ın haberine göre Azerbaycan, Malezya, Güney Kore, Rusya, Britanya, Katar ve bazı Asya ülkeleriye de swap görüşmeleri devam ediyor.

MB’nin Çin ile 6, Katar ile de 15 milyar dolar tutarında swap anlaşması bulunuyor. Bankanın bilinen bir başka swap anlaşması yok.

Selva Demiralp: Hatayı hatayla telafi

Reuters’e konuşan Koç Üniversitesi’nden Prof. Dr. Selva Demiralp’a göre Türkiye’nin bu girişimleri ‘hatayı hatayla telafi etmeye çalışmak.’

Demiralp durumu şöyle açıklıyor: “Uzun soluklu problemlerin kurda yarattığı baskıları rezerv satarak gidermeye çalışmak baştan en büyük hata. Bu hatanın sonucunda eriyen rezervleri geçici olarak yerine koyma haberi ise geçmişten ders alınmadığı endişesini tetiklediği için arzu edilen itibarı kazandırmıyor.“

Türkiye TL’yi desteklemek adına 2019 ilk çeyrek sonundan 2020’nin kasım ayında ekonomi yönetimdeki değişime kadar büyük bölümü TCMB rezervlerinden milyarlarca dolar sattı. Bu arzı bankacılar 130 milyar dolar olarak hesaplıyor. Muhalefet partileri ise bu dolar arzını ‘128 milyar dolar nerede?’ sloganıyla gündemde tutmaya devam ediyor.

IMF bu ayki Türkiye raporunda toplam rezervlerin olması gerekenin ‘hayli altında’ kaldığına dikkat çekiyor. Istanbul Anayltics’ten Güldem Atabay bu veriyi şöyle yorumluyor: “Net Uluslararası Yatırım Pozisyonu verilerinin yayınlanmasıyla birlikte IMF yöntemine dayalı rezerv yeterlilik oranı mart ayındaki yüzde 73,1 seviyesinden nisanda da gerileyerek yüzde 69,7’ye düştü. IMF’ye göre bu hesaplama sonucu eğer sonuç yüzde 100 ile yüzde 150 arası ise ülke rezervlerini yeterli rezerv seviyesi olarak tanımlanabiliyor. Bu aralığın altı yetersiz rezerv düzeyi kabul ediliyor.”

MB uluslararası swap anlaşmaları yoluyla rezerv kazanma stratejisini eski başkan Naci Ağbal döneminde uygulamaktan vazgeçmişti. Ağbal şubat ayındaki söyleşisinde rezervleri swap anlaşmaları yolu değil döviz alım ihaleleriyle artırmayı planladıklarını söylemişti. Ancak Ağbal Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından mart ayında bir gece yarısı kararnamesiyle görevinden alındı. Ağbal’ın görevden alınması sonrası giderek daha da artan güvensizlik ortamı nedeniyle ise dolar kuru tarihin en yüksek seviyelerine kadar ulaşmış durumda.

diken.com