BETAM: İkinci Çeyrekte Ekonomik Küçülme Kesinleşti

Kesinleşen Nisan, Mayıs ve Haziran ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığımız hesaplamalara göre 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 18,8 oranında büyümesini bekliyoruz. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yaptığımız hesaplamalarla ise 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 0,6 küçüleceğini öngörüyoruz.

2020 yılının ikinci çeyreğinde GSYH’nin yıllık yüzde 10,3 daralması nedeniyle 2021 yılının ikinci çeyreği için yıldan yıla büyümede güçlü bir baz etkisi görmekteyiz. Yıllık yüzde 18,8 gibi büyük bir büyüme oranı bu baz etkisinden kaynaklanmaktadır. Öte yandan, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış veriye göre çeyreklik büyüme rakamı bize ekonominin durumuyla ilgili daha doğru bir tablo sunmaktadır. Öncü göstergelerin neredeyse tamamında yıllık yüksek büyümelere karşılık çeyreklik küçülmeler olacağını tahmin ediyoruz.

GSYH tahmininde kullandığımız diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenlerde artışlar olacağını tahmin ediyoruz. En dikkat çekici büyüme rakamları gelecek 12 ay yatırım beklentisinde yüzde 4,0 ve hizmetlere olan talepte yüzde 3,4 ile gerçekleşeceğini hesaplıyoruz. İmalat sanayi üretim endeksi ve kapasite kullanım oranının oldukça ılımlı şekilde artacağını öngörüyoruz.

Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında, tüm göstergelerin çok yüksek büyüme rakamları yakalayacağı görülmektedir. Hizmetlere olan talepte yüzde 80,1, gelecek 12 ay yatırım beklentisinde yüzde 52,6 imalat sanayi üretim endeksinde ise yüzde 42,8 artış olacağını tahmin ediyoruz.

Tüketim harcamaları azalıyor

2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla kamu ve dayanıksız tüketim harcamaları hariç (yüzde 2,0 ve yüzde 0,5 büyüme) tüm tüketim öncü göstergelerinin küçüleceğini hesaplıyoruz. ÖTV yüzde 7,0, ithalat tüketim malları ise yüzde 4,2 ile en sert çeyreklik daralmaları kaydetmiştir.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre bakıldığında ise bazı tüketim göstergelerinde olağanüstü artışlar olmuştur. Dayanıklı tüketim malları yüzde 62,2, ithal tüketim malları ise yüzde 33,5 büyürken dayanıksız tüketim malları ise yüzde 31,8 artmıştır.

Kamu yatırım harcamalarında çarpıcı artış

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriye göre, 2021 yılının ikinci çeyreğinde yatırım öncü göstergelerinde kamu yatırım harcamaları bir önceki çeyreğe göre yüzde 16,7 artışsla dikkat çekmektedir.

Diğer yatırım öncü göstergeleri çeyreklik olarak küçülürken aramalı imalatı ise yüzde 1,9 artmıştır. En önemli daralmanın son üç aydaki üretim hacminde (yüzde 7,7) ve yatırım malı ithalatında (yüzde 3,5) olacağını tahmin ediyoruz.

Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda ise yatırım göstergelerinin, perakende stokları haricinde, çok yüksek artışlar kaydettiğini hesaplıyoruz. Son 3 aydaki üretim hacmi yüzde 85,3, aramalı imalatı yüzde 44,8 ve aramalı ithalatı yüzde 35,0 ile çok yüksek yıllık büyümeler kaydetmektedir.

Dış ticaret büyümeyi destekliyor

2021 yılının ikinci çeyreğinde, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret rakamlarına baktığımızda ihracatın bir önceki döneme göre yüzde 7,6 genişleyeceğini, ithalatın ise yüzde 2,8 daralacağını hesaplıyoruz.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla baktığımızda ise ihracatta yüzde 53,2 ithalatta ise yüzde 19,9 artış olacağını tahmin ediyoruz. Bu tahminlerle dış ticaretin büyümeyi 2021 ikinci çeyrekte destekleyeceğini düşünüyoruz.