Atabay: TCMB’nin yeni beklentileri gerçekçi değil, gerçek olmayan rakamlarla toplumsal mutabakat da mümkün değil

TCMB 2021 yılının üçüncü Enflasyon Raporu açıkladı ve beklendiği üzere enflasyon beklentilerinde yukarı yönlü güncellemeler yaptı.

Başkan Kavcıoğlu konuşmasında TÜFE enflasyonu için:

– 2021 sonu beklentisini %12,2’den 1,9 puan artışla %14,1’e çekti.

– 2022 sonu beklentisini de %7,5’tan %7,8’e yükseltti.

– 2023 sonunda ise orta vadeli hedef olan %5 seviyesine gerileyerek istikrar kazanacağını tahmin ettiklerini söyledi.

Kavcıoğlu’nun verdiği yeni rakamlar gerçekçi değil

Piyasanın sene sonu enflasyon beklentisi kendi anketlerinden yansıdığı üzere %16; temmuz ayında geleceği seviye %18-19 arası. Sene sonu için daha gerçekçi beklentiler de çoktan %18-20 bandına oturmuş durumda.  Buna rağmen sene sonu beklentisini %14,1’e çekerken TCMB %19 politika faizini Erdoğan’ın istediği şekilde indirmeyi masada tutma çabasında.

Bankanın faiz indirmesi mümkün değil. Keza, kendi beklentilerinde asıl dikkat çeken değişim yaz aylarında yıllık TÜFE enflasyonunun %18 civarında gezineceğini gösteren grafiği.  Fakat baz etkisi ile son iki ayda %14’e “ineceği” konusunda ısrarlı. Bu da Saray’a yapılan bir jest olarak görülebilir. Dün gece Fed Başkanı Powell’ın açıklamalarının yaratmakta olduğu değişim, tahvil alım programının azaltılacağı ve bunun TL’nin değerini düşüreceği beklentileri gerçekçi bir şekilde para politikası planlarında yer almıyor.

“Toplumsal Mutabakat” ancak inandırıcı hedefler, güvenilir bir merkez bankası ile olur

Kavcıoğlu “Enflasyon davranışları bozuldu, TCMB yalnız kaldı; eşgüdüm gerekli” diyerek enflasyonla mücadeleyi vatandaşın, firmaların, odaların ve kurumlara herkesin içselleştirmesi gerektiğini söyledi.

Böylesi bir içselleştirmenin 2001 krizi sonrası para politikası yönetiminde kademe kademe gelişmesini izlemiştik. Örtülü enflasyon g-hedeflemesi ile ciddi bir para politikası etkili oldukça enflasyon gerilemiş, zamanla açık enflasyon hedeflemesine geçilmiş ve merkez bankası araç bağımsız politika tercihleri ile “güven” aşıladıkça toplumda fiyat ayarlamaları olabilecek en yakın şekilde beklenen enflasyona göre belirlenmeye başlamıştı.  2004-2008 dönemi bu tür bir toplumsal mutabakat yoluyla enflasyonun düşürüldüğü bir dönem olarak ön planda. TL’nin aşırı değerlenmesinin dönemin önemli hatası olması bir yana, mutabakat açısından değerlendirildiğinde Kavcıoğlu’nun istediği şekle en yakın uzlaşma yılları olarak sıralanabilir.

Ancak böylesi bir mutabakat için güvenilir bir merkez bankası yönetimi gerekir önce. Kavcıoğlu ve ekibi ise tamamen Cumhurbaşkanı güdümünde, politika tercihlerinde güven vermekten uzak.

Toplumda bireylerin gelir ve ücretlerini beklenen enflasyon seviyelerine indirip, gelir kaybı riskini göze almaları için ayrıca inanılır enflasyon verileri yanında inandırıcı enflasyon beklentileri olması gerekir.  Ne TÜİK’in açıkladığı %17,5 TÜFE enflasyonu ne de sene sonu %14,1 ve %7,8 2021-22 enflasyon beklentileri inandırıcı değil.

TL’nin değer aşınmasıyla fakirleşen kitlelerin, bir de güvenirliği olmayan para politikalarını ve inandırıcılı olmayan enflasyon verilerini dikkate alarak davranışlarının biçimlendirmelerini beklemek, istemek gerçekçi olmaz.  Hatta Kavcıoğlu ve ekibinin uyguladıklarını iddia ettikleri “Enflasyon Hedeflemesi” sisteminin beklentiler üzerinden etkili olma mekanizmasını hiç anlamadan para politikası yönetmeye çalıştıkları sonucu çıkabilir.

Eğer hala ilgileniyorsanız.. Yukarı güncellenen enflasyon beklentisinin detayları burada

2021 onu yıllık TÜFE enflasyon beklentisinin %12,2’den %14,1’e çekilmesi:

– Bir önceki rapor dönemine göre Türk Lirası cinsinden ithalat ve gıda fiyatlarındaki güncellemeler enflasyon tahminlerini sırasıyla 0,8 puan ve 0,5 puan artırdı.

– Yönetilen/yönlendirilen fiyatlar ise büyük ölçüde elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışa bağlı olarak tahmini 0,3 puan yükseltti.

– Ayrıca, enflasyonun ana eğilimindeki artış yıl sonu enflasyon tahminine 0,2 puan yukarı yönlü katkıda bulundu.

– Çıktı açığındaki güncelleme de tahmini 0,1 puan yukarı çekti.

Yükselecek enflasyona banka oynaklık diyor

Kavcıoğlu enflasyonun bu yaz aylarında, başta ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar olmak üzere arz ve talep yönlü çeşitli unsurların etkisiyle “oynak bir seyir izleyebileceğini” söyledi.  Hatta Başkanı uyguladıkları “para politikasının bu oynaklıkların ana eğilime yansımasını engelleyecek sıkılıkta” olduğunu iddia dahi etti.

Önümüzdeki en az dört ayda %18-19 aralığında olacak bir yıllık TÜFE enflasyonuna oynak değil yüksek demek daha doğru olur.  Üstelik bu seviyede bir enflasyona karşılık %19 politika faizine sıkı demek tamamen yanlıştır. Bu açıdan TL’den dövize yönelim devam ederken, enflasyon beklentileri de mutlaka yükselmeye devam edecektir.

Kısaca TCMB-Kavcıoğlu’nun para politikası yönetimindeki temelleri hatalı olduğu için, para politikası uygulamasından arzu ettikleri sonucu elde etmeleri mümkün görünmüyır.

Kavcıoğlu  Cumhurbaşkanı Erdoğan açısından görevini koruyabilmek adına enflasyonda kısa vadede gözlenebilecek hareketin geçici olacağını ve enflasyonun yılın son çeyreğinde belirgin şekilde düşeceğini söylüyor olabilir. Sonuç ile beklentisinin farklı oluşacağını da kendisine zaman gösterecek mevcut şartlar altında.

Yeni swap anlaşmalarının ve hatta kripto para uygulaması konusundaki müjdeler ise, para politikasındaki temel sorunlar ortadayken, fazla bir değer taşımadığını eklemek gerekir.

GA.