Rusya, Avrupa’nın gaz krizini hafifletmeyi teklif etti ama…

Kış mevsiminin hızla yaklaşması ve enerji krizi Avrupa’yı kasıp kavurken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ülkesini petrol ve doğal gaz süper gücü olarak kullanmak için uygun bir an seçti.

Avrupa gazı gösterge fiyatının birkaç dakika içinde %40 arttığı kaotik bir günde Putin, durumu istikrara kavuşturmaya yardımcı olmayı teklif ederek fiyatları düşürdü. Rusya’nın bu yıl kıtaya potansiyel olarak rekor miktarda yakıt ihraç edebileceğini söyledi.

Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak’a göre, tartışmalı Nord Stream 2 doğal gaz boru hattının hızlı bir şekilde sertifikalandırılması bunu başarmanın bir yolu olacak.

Nord Stream 2, Rusya ve Almanya arasında Baltık Denizi’nin altında tamamlandı, ancak uzun, karmaşık ve son derece politikleştirilmiş bir izin sürecine bağlı. Putin’in kendisi boru hattının onayı ile  gaz akışındaki artış sözünü doğrudan birbirine  bağlamamakla birlikte, Rusya’nın Avrupa’ya, Ukrayna’ya ihracatı için bir başka önemli rotaların daha pahalı ve kirletici olduğuna dikkat çekti.

Avrupa’nın enerji krizi hisse senedi ve tahvil piyasalarını dalgalandırıyor, enflasyon korkularını körüklüyor ve büyük endüstrileri felç etmekle tehdit ediyor. Bölge hükümetlerinin, darbeyi hafifletmek için ılıman bir kış umutlarından biraz daha fazlasına ihtiyaçları var.

Bazı Avrupalı yetkililere göre, bölgenin en büyük tedarikçisi olan Rusya’dan beklenenden düşük miktarda tedarik, krizin başlıca nedenlerinden biri oldu.

Putin, devlet kuruluşu Gazprom PJSC’nin tüm tedarik sözleşmelerini yerine getirdiğine ve ülkesinin şu anda piyasaları saran “spekülatif çılgınlığı” görmek istemediğini vurguladı.

“Rusya, hem Asya’ya hem de Avrupa’ya dünyanın her yerinde tüketicilerine her zaman güvenilir bir gaz tedarikçisi olmuştur ve her zaman tüm yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmektedir” dedi.

Şirketten yapılan açıklamaya göre, Gazprom PJSC’den 2021 ilk dokuz ayında Avrupa’ya yapılan ihracat tüm zamanların en yüksek seviyelerine yaklaştı. Putin, bu hızın 2021’in geri kalanında da sürdürülmesi halinde rekor bir yıl olacağını söyledi.

Gazprom’un Avrupa’ya günlük ihracatı bu yılın başlarında rekor hacme yakın olmasına karşın, ısıtma sezonunun erken başlaması nedeniyle iç talebin artması üzerine Eylül ayında düştü. Şirket ayrıca, 1 Kasım’a kadar sona ermesi planlanan depolama enjeksiyonu kampanyasına Rusya içinde devam ediyor.

Piyasaları Dengeleyin

Putin, hükümetinden ve enerji yöneticilerinden enerji piyasasının nasıl istikrara kavuşturulacağına dair öneriler istedi ve Nord Stream 2 tek öneri değildi. Eski enerji bakanı ve OPEC+’ın mimarlarından biri olan Novak, Gazprom’un St. Petersburg merkezli kendi elektronik platformunda bazı ek hacimler satılmasını da önerdi.

Yine de Nord Stream 2’nin kaderi Avrupa’daki durumla giderek daha fazla iç içe geçmiş durumda. Eylül ayında Rusya’nın ihracatında meydana gelen ve Ukrayna ve Polonya üzerinden geçiş güzergahlarından daha az arz anlamına gelen düşüş, ülkenin boru hattının daha hızlı onaylanmasını zorlamak için arzı sakladığı yönünde eleştirilere yol açtı.

Putin, Gazprom’un Ukrayna üzerinden bu yıl sözleşmeden daha fazla gaz göndereceğini söyledi. Yine de, Rusya’nın Nord Stream 2’yi de içeren Karadeniz ve Baltık Denizleri altındaki yeni boru hattı sistemlerinin ekonomik ve çevre açısından üstün olduğunu söyleyerek, ülkenin geçiş güzergahı olarak uygunluğundan da bahsetti.

Putin, Ukrayna üzerinden daha fazla miktarda gaz sevkiyatının “Gazprom için ekonomik açıdan kârsız olduğunu, çünkü daha maliyetli olduğunu” söyledi. “Son yıllarda devreye alınan yeni boru hattı sistemleriyle tedarik, atmosfere giren CO2 emisyon miktarını 5,6 kat azaltıyor.”

Putin, mevcut piyasa krizinin dünya genelinde daha hızlı bir ekonomik toparlanmanın sonucu olduğunu ve bunun enerji talebini “ısıttığını” ekledi. Başkan, beklenmedik derecede uzun ve soğuk bir kışın Avrupa’nın gaz depolama alanını tükettiğini söyledi.

Yine de Avrupalı yetkililerin tipik olarak Rusya tarafından tercih edilen uzun vadeli sözleşmelerden bölge borsalarındaki kısa vadeli satışlara geçiş yapmak için yaptığı bir “hatanın” da altını çizdi.

Putin, “Bugün bu politikanın hatalı olduğu kesinlikle belli oldu.” dedi. “Sonuç olarak, şimdi gaz fiyatı tüm tarihi rekorları kırdı ve bugün şimdiden 1.000 metreküp başına 2.000 dolara yöneliyor” dedi.

Bloomberg