Dikkat: Çin ekonomisi piyasaların fark ettiğinden daha derin yavaşlama riski taşıyor

Çin ekonomisi, Devlet Başkanı Xi Jinping’in gayrimenkule olan bağımlılığı azaltma ve eğitimden teknolojiye kadar sektörleri düzenleme konusundaki baskısının enerji kesintileri ve salgınla birleşmesiyle küresel yatırımcıların fark ettiğinden daha hızlı yavaşlama riski taşıyor.

Bank of America Corp. ve Citigroup Inc., ekonomistlerin uyarısı 2021 için beklenen %8,2’lik büyüme oranının bu yıl altında kalınabileceği yönünde. Analistler, yavaşlamanın gelecek yıla sarkabileceği ve büyümenin %5’in altına düşebileceği konusunda da uyarıyorlar. Pandemi başlangıcı olan 2020’de Çin ekonomisindeki %2,3’lük büyüme hariç söz konusu %5 ve altı son 30 yıldaki en zayıf yıl olacak.

Bank of America’daki stratejistler, Xi’nin; Deng Xiaoping’in 1970’lerin sonundaki modernizasyonlarına ve Zhu Rongji’nin 1990’larda devlet işletmelerini ve finansı yenilemesine benzer şekilde ekonominin yirmi yılda bir yeniden yapılandırılması gereği ile karşı karşıya olabileceğini söylüyor.

Ajay Kapur liderliğindeki stratejistler geçen hafta müşterilere verdikleri ve bu yıl %7,7 ve 2022’de %4’lük bir büyüme öngördükleri bir raporda, “Eğer öyleyse, Çin’den gelen veri akışı kötümserleri bile şaşırtabilir ve bu senaryonun ortaya çıkması konusunda tetikteyiz” dedi.

Pekin, ekonomik modelini ülkenin borç yükünü artırarak kendisini dünyanın ikinci büyük ekonomisi olmaya taşıdığı patlama yıllarından kaydırmaya kararlı.

Xi şimdi, ABD’den gelen teknoloji kısıtlamaları tehdidine karşı koymak amacıyla, finansal riskleri hafifletmek için borç büyümesini dengeleme ve finansal kaynakları yüksek teknoloji üretimine kanalize etme planını uyguluyor.

Bloomberg’in Ekonomistlerine göre “Ortak refah girişimi Çin ekonomisinin bazı sektörlerini sarstı. Finansal piyasaların gözünden bakıldığında, dar bir endüstri kümesindeki vidaları sıkmakla ilgili bu değişim. Bu büyük resmi ıskalar. Gündem, politika zihniyetinde- büyümeye vurgudan sosyal eşitlik üzerinde daha fazla ağırlığa- temel bir değişime işaret ediyor.”

Geçen hafta açıklanan veriler, bir önceki çeyrekteki %7,9’dan üçüncü çeyrekte %4,9’a; büyümede keskin bir yavaşlama olduğunu gösterdi. Elektrik kıtlığı devam ettikçe daha fazla yavaşlama muhtemelken, önümüzdeki günlerde yeni Covid-19 enfeksiyonlarının artması bekleniyor.

Salgın vurmadan önce bile, Çin, Pekin’in borç risklerini hafifletme azminin neden olduğu beklenenden daha yavaş büyüme ile ekonomistleri şaşırtıyordu. Bu da ABD-Çin ticaret savaşı büyümeyi tehdit etse bile geniş çaplı teşviklerden kaçındığı anlamına geliyordu.

Koronavirüsün en kötü etkilerini hafifletmek için mütevazı bir rahatlamadan sonra, borç kontrol politikası devam etti ve Çinli Evergrande Group gibi emlak şirketleri en büyük etkiyi hissetti.

Ülkenin sınırlı kaynaklarının israf edildiğini temsilen Xi ayrıca tüketici teknolojisi, özel ders ve emlak sektörlerini yeniden şekillendirmeye çalışmakta. Dolayısıyla Çinli yetkililer açısından büyük ortaya çıkan yavaşlama şaşırtıcı değil.

Çin Başbakanı Li Keqiang Mart ayında yıl için “% 6’nın üzerinde” bir büyüme hedefi açıkladı. Analistler bunu Pekin’in finansal istikrar ve çevre koruma gibi diğer politika hedeflerini ekonomik büyümenin üzerinde ön planda tutmuş olduğunun bir işareti olarak görürken, çoğu hedefi son derece muhafazakar olarak gördü.

Ancak Pekin son haftalarda bazı politikaları gevşetebileceğinin sinyallerini vererek, bankalara emlak sektörünü kısa vadeli bir teşvik olarak kullanmama yeminlerini tekrarlasa bile ipotek kredilerinin hızını artırmalarını söyledi.

Hofman, önümüzdeki birkaç ay içinde gevşetilecek herhangi bir politikanın büyümeyi desteklemek yerine “felaketi önlemeyi” hedef alacağını söyledi.

“Büyüme %6’nın üzerinde olduğu sürece, Çin’in kendisini nispeten mutlu hissedeceğini düşünüyorum” diye de ekledi.

Çin Halk Bankası Başkanı Yi Gang geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, bu yıl için yaklaşık %8’lik bir büyüme gördüğünü ve bunu başarmak için mevcut çeyrekte sadece %3,9 oranında genişlemesi gerektiğini söyledi.

Çin’in yavaşlaması, Covid-19’dan küresel toparlanmanın ivme kaybetme riskiyle geliyor.

Hong Kong’daki HSBC Holdings Plc’nin Asya ekonomik araştırmalarının eş başkanı Frederic Neumann, “Çin’in ekonomik motoru patladığında, büyüme tüm dünyada yavaşlıyor” dedi.

Çin’de yatırımların azalması riski en çok Avustralya, Güney Afrika ve Brezilya gibi emtia ihracatçıları etkiliyor. Daha yavaş ticaret Malezya, Singapur ve Tayland gibileri de vurabilir. Singapur merkezli Scotiabank Asya-Pasifik ekonomi başkanı Tuuli McCully’ye göre, etki daha uzaklarda hissedilebilir.

“Şili ve Peru gibi ülkeler Çin’e önemli miktarda emtia gönderiyor ve Çin’deki zayıf gayrimenkul ve diğer sabit kıymet yatırım faaliyetlerinin etkisini hissedecekler” dedi.

Hong Kong’daki Royal Bank of Canada Asya döviz stratejisi başkanı Alvin Tan, Çin’in CSI 300 Endeksi’nde bu yıl %18’lik zirvenin düzeltmesine kadar geçen sürenin küresel bulaşıcılığa yol açması göz önüne alındığında finansal piyasalardaki risklerin daha fazla kontrol altına alınabileceğini söyledi. Tan, soğuyan Çin ekonomisinin olası bir avantajının küresel enflasyon baskılarını hafifletebileceği olduğunu ekledi.

Tan, “Yine de salgından hala iyileşen bir dünya için net etki kesinlikle olumsuz” dedi.

Şimdilik, en kötümser ekonomistler bile büyümenin bu yıl %7,5’in üzerinde gelmesini bekliyor, bu da Çin büyüklüğünde bir ekonomi için nispeten hızlı bir oran. Pekin, 2035 yılına kadar gayrisafi yurt içi hasılayı 2020 seviyelerinden iki katına çıkararak yıllık %5 civarında büyüme anlamına gelen bir hedef belirlemiş oldu. Bu politika yapıcılar için bir zemin olabilir.

Loomis Sayles Investments Asia’nın Çin ekonomisti Bo Zhuang, Çin’in gayrimenkul yatırımının gelecek yılın ilk yarısında %10 düşeceğini, kredi döngüsü dibe yakın olduğu ve mali politikanın sonbaharda yapılacak önemli bir Komünist Parti kongresi öncesinde toparlanabileceği için hala %5 yıllık büyüme elde edebileceğini söyledi.

Bakan, Pekin’in gelecek yıl için %5,5 civarında bir büyüme hedefi belirleyebileceğini öngörüyor.

Yine de Evergrande ile ilgili endişelerle birleştiğinde ortaya gelen son zayıflık, analistleri yakın vadeli beklentiler konusunda çok sakin kalıp kalmadıklarını merak etmeye itiyor.

Bank of America’nın stratejistleri, emlak fiyatlarının %10 düştüğü, satışların azaldığı ve bankaların sektöre kredi vermesinin caydırıldığı gayrimenkul piyasasında düzensiz bir ayarlama içeren bir “ayı senaryosu” özetledi. Bu senaryoda, büyüme bu yıl %7,5’e ve 2022’de %2,2’ye kadar ulaşabilir.

Diğer risk ise, Çin’in politika yapıcılarının buna ihtiyaç duyulduğunu düşündükleri takdirde büyüme moduna geçmek için mücadele edebilecekleri. Xiangrong Yu liderliğindeki Citigroup ekonomistleri, sanayi üretimini sekteye uğratan elektrik sıkıntısının altyapıya yatırımı artırarak büyümeyi yumuşatmayı zorlaştıracağına dikkat çektiler. Yetkililer, bu tür bir politikanın ancak gelecek yıl elektrik krizi hafifleyene kadar işe yarayabileceğini belirtiyor.

Mülk geliştiricilerin finansman zorlukları arazi alımlarını yavaşlatırken, yerel yönetimler için 1 trilyon dolarlık gelir kaynağını baltalamakla tehdit etmekte ve dolayısıyla yatırım yapmak için uygun projeler bulmakta da zorlanıyorlar.

ABD’li düşünce kuruluşu Paulson Enstitüsü’nde Çin ekonomisi araştırmacısı olan Houze Song, “Mülkiyet ve enerji sorunları dördüncü çeyrekte büyümeyi etkilemeye devam edecek. Tam yıl büyümesinin %8’in altında sona ermesi muhtemel görünüyor” dedi.

Bloomberg