ABD ekonomisinin toparlanma testi: Covid-19 işsizlik maaşı destekleri son erdi

ABD ekonomisine verilen büyük doz pandemi mali desteği bu hafta geri çekilecek ve 7,5 milyondan fazla Amerikalı, virüsün yeniden canlandığı günlerde haftalık 300 dolar  çeklerini bir daha alamayacak.

Ekstra federal işsizlik ödemelerinin sona ermesi, Amerika’nın koronavirüs krizine karşı politika tepkisinde bir değişimin altını çiziyor : Acil desteklerden uzaklaşarak ABD başkanı Biden’ın desteklediği güvenlik ağına bağlı uzun vadeli değişiklikler artık devreye girecek.

Ancak geçiş, ABD ekonomisi ve Biden yönetimi için garip bir zamanda geliyor. Ağustos ayında Delta varyantı ile bağlantılı koronavirüs enfeksiyonlarındaki artışa yanıt olarak iş büyümesi yavaşlıyor ve pandeminin azalmaması durumunda daha uzun süreli bir yavaşlamanın artmasından korkuluyor.

Faydaları destekleyenler, geri çekilmenin hükümetin daha eşit bir ekonomik toparlanma yaratma çabalarını da baltalayabileceğinden endişe ediyor.

Sol eğilimli bir ekonomi politikası düşünce kuruluşu olan Groundwork Collaborative’in genel müdürü Lindsay Owens, “Toparlanmayı yavaşlatacak, iş talebini yavaşlatacak ve daha fazla işçi getirebilecek yüksek basınçlı bir ekonomi yaratma hedefine engel,” dedi.

Milyonlarca Amerikalı aile çok fazla gelir kaybedecek ve bu da onlar için birçok seçeneği ortadan kaldırıyor.

Haftalık 300 dolar değerindeki federal işsiz ödeneğinin sona ermesini çevreleyen tedirginlik, ABD ekonomisinin hızla çekiş kazanmaya başladığı, aşıların arttığı, enflasyonun alev aldığı ve programı uzatma iştahının hızla azaldığı yılın başlarındaki Washington’daki hissiyatın tersine döndüğü bir dönemde geliyor.

Cumhuriyetçiler, Biden’ın Mart ayındaki 1,9tn dolarlık teşvikinde uzatılan işsizlik yardımlarını, insanları işe geri dönmekten vazgeçirmekle suçladılar ve Cumhuriyetçilerin liderliğindeki birçok eyalet Haziran ayı başlarında federal yardım ödemelerini durdurmak için acele etti.

Demokratların liderliğindeki eyaletler bu haftaya kadar devam etmelerini sağladı, ancak Beyaz Saray içinde ve Capitol Hill’de çok az kişi yardımların bir kez daha yenilenmeleri gerektiği kanısında.

Mart ayından bu yana, ABD’deki işsizlik oranı Ağustos ayında yüzde 6’dan yüzde 5,2’ye düştü. beyaz saray basın sözcü yardımcısı Karine Jean-Pierre gazetecilere verdiği demeçte, işsizlik ödeneğinin sona ermesi sorulduğunda “Bunu yeniden değerlendirme planı yok. Bildiğiniz gibi, bu geçiciydi” dedi.

Biden yönetimi ve birçok Demokrat bunun yerine, hükümetin çocuk bakımı, eğitim ve iklim değişikliğine yönelik önlemlere 3,5 tn dolara kadar kaynak sağlamasını amaçlayan ekonomik gündeminin bir sonraki aşamasına odaklanıyor.

Biden yönetimi ekonomi yetkilileri, sekiz ila 10 yıla yayılsa bile, bu politikaların, işgücü piyasasını iyileştirmek ve uzun vadede daha eşit bir toparlanmayı teşvik etmek için gerekli olduğuna inanıyorlar.  Cumhuriyetçilere göre ise planı pervasız bir harcama savurganlığı.

Beyaz Saray, eyaletleri işsizlik için acil yardım sağlamak için Mart teşvikinden elde edilen 350 milyar dolarlık bir tutar daha kullanmaya çağırıyor, ancak federal işsizlik yardımlarının yeni bir uzantısının yakında yasalaşacağına dair beklentiler boş.

Bazı haneler işsizlerin yardım kaybından kaynaklanan darbeyi atlatmak için artan tasarruflarını kullanabilecek durumda.   Fakat endişe, iş yaratmadaki son yavaşlamanın, Delta varyantından en olumsuz etkilenen sektör olan eğlence ve misafirperverlikteki zayıflıktan kaynaklanmış olması ve düşük ücretli çalışanları orantısız bir şekilde vurması.

İşsiz yardımların sona ermesi konusundaki tartışmalar, Biden’ın teşvikinin bir diğer temel unsuru olan teşvik çekleri şeklinde 1400 dolarlık doğrudan ödemelerin kalkmasıyla artıyor.

Fed ise varlık alımlarını küçülterek toparlanma için parasal desteğini ne zaman ve nasıl azaltacaüını tartışmakta. Ancak bazı ekonomistler ve stratejistler, ABD ekonomisinin hükümet desteğinin kaybına dayanacak kadar güçlü olduğuna inanıyor.

Bağımsız piyasa stratejisti Ed Yardeni, “Yardım çeklerinin sona ermesinin istihdam ve ücretlerdeki kazançlarla dengelenmeye devam etmesi gerektiğinden, ‘mali uçurum’ konusunda endişeli değiliz.” dedi.

Financial Times