YORUM:  TL Kasım’a güçlü başladı, Noel’e  nefesi yetecek mi?

Roma’da gerçekleşen Erdoğan-Biden zirvesinde kriz çıkmaması, şoklardan ağzı yanan yatırımcıları rahatlatırken, Türkiye’nin de dahil olduğu Gelişmekte Olan Piyasalar (GOP, Ülkeler = GOÜ) 3 Kasım akşamı Fed FOMC varlık alımı kararını tedirginlikle bekliyor.   Türkiye’de aynı gün açıklanacak Ekim TÜFE’nin %20’in üstüne çıkması bekleniyor.

Global düzlemde ABD ve Çin’de yayınlanan beklenti altı imalat sanayi anketleri Gelişmiş Ülke tahvillerindeki faiz artışını frenliyor. Fakat, Dolar Endeksi bir kez daha 94’ün üstüne çıktı.  Türkiye piyasalarını tehdit eden şoklar bitmedi.  Dolar/TL’nin kasım ayı içinde 10.00’un üstünü görmesi en makul senaryo.

Investing’den Necdet Erginsoy mali piyasalarda Pazartesi hareketleri ve nedenlerini şöyle anlattı:

Cuma günü 1,1535 seviyesine gerileyen EUR/USD bugün 1,1570 üzerinde işlem görürken dolar göstergesi 94,0 tabanını koruyor.

Küresel ekonomik faaliyetlerde yılın son çeyreğinde yaşanan ivme kaybı sürerken Çin’de imalat PMI verisinin 50,0 büyüme eşiği altına gerilemesi risk iştahını da zayıflatıyor Bugün gelişen ülke paralarının çoğu dolar karşısında düşüş yaşıyor. Günlük bazda en çok kayıp Güney Afrika randı ve Meksika pesosunda yaşanırken Türk lirası ve Polonya zlotisi ise pozitif ayrışıyor.

Ekim ayında gelişen ülke paralarından en çok kaybı Türk lirası verdi, TL dolar karşısında tarihi rekor seviyeye geriledi ve kur ayı 9,60’tan kapattı. Kasım ayının ilk işlem gününde kur 9,51’e gerilemesinin ardından son saatte 9,53’ten işlem görüyor. Çarşamba günü açıklanacak TÜFE rakamları Türkiye’de bu hafta en önemli ekonomik veri olarak takip ediliyor. Eylül’de %19,58’e yükselen enflasyonun %20’yi aşması beklenirken TCMB’nin takip ettiği çekirdek TÜFE’nin ise %17’yi aşması bekleniyor. Merkez bankasının son faiz indiriminin ardından politika faizi hem manşet hem de çekirdek enflasyonun altında kaldı. Ekim’de de bu farkın açıklaması bekleniyor.

Siyasi taraftaki gerginliğin azalması ve Erdoğan-Biden görüşmesinin ardından iyimser açıklamalar yapılması TL’nin bu haftaya iyi başlamasını sağladı, ancak yıllık bazda TL, %30’a yakın düşüşle en çok değer kaybeden gelişen ülke parası oldu.

Diken’e göre, İtalya’da gerçekleştirilen G20 Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden’la yaptığı görüşmeden sonra verilen iyimser mesajlar ise bugün Türk Lirası’ndaki değer artışında etkili oluyor.

İktidarın önümüzdeki üç yıla ilişkin ekonomik tahminlerini içeren Orta Vadeli Program’da bu yıl için dolar kuru ortalaması 8,30, gelecek yıl için ise 9,27 olarak verilmişti.

Piyasalarda gözler çarşamba günü açıklanacak enflasyon rakamlarında olacak. Eylül’de yüzde 19,58’e yükselen enflasyonun yüzde 20’yi aşması beklenirken, Merkez Bankası’nın (MB) takip ettiği çekirdek TÜFE’nin ise yüzde 17’yi aşması bekleniyor.

Biden-Erdoğan görüşmesini içeriği hakkında Beyaz Saray ve Başkanlık’tan farklı açıklamalar geliyor.  ABD ve Türkiye arasındaki çetin ihtilafların aşıldığına dair kanıt bulamadık. Fakat, MarketWatch’a göre,  sorunların çözümü için ortak komisyon kurulması kararı bazı yatırımcıları heyecanlandırdı.

Bu heyecan uzun sürmeyebilir, çünkü bu ay Halkbank davasından taze ve olumsuz haber akışı başlayabilir.  Avrupa Konseyi’nin Osman Kavala’nın serbest bırakılması talebini yinelemesi  risk primini artırabilir.

BloombergHT anketine göre, Ekim’de TÜFE %20’yi aşacak. Dış ticaret açığı Ekim’de daralmaya devam etti, ve olumsuz gelişmeler akabinde Türkiye’den kaçacak fazla sıcak para kalmadı. Velakin, enflasyondan bunalan yerleşiklerin dolarizasyonu hızlandırması  hala TL için tehlike teşkil ediyor.

GOP hisse senetleri haftaya %0.4 kayıpla başlarken, büyük GOÜ  FX dolara karşı geriliyor. Bir başka deyişle, Fed’in Çarşamba gecesi ilan etmesi beklenen varlık alımlarında azaltma (taper) şimdiden tedirginlik yarattı.

Fed’in Aralık ayından başlayarak varlık alımlarını aylık $15 milyar azaltması en makul senaryo. Fakat, vadeli işlem piyasaları artık Fed ve AMB’nın “enflasyon geçici” söylemini inandırıcı bulmuyor. 2022 yılı için Fed ve AMB’den faiz artırımı beklentisi yükseldikçe, Türk banka ve finans-dışı şirketlerinin sendikasyon kredisi maliyetleri yükselecek. İçerde baş gösteren durgunluk ve hedef tanımayan devaluasyon, bazı banka ve firmaların yeniden borçlanmak yerine vadesi gelen FX borçlarını ödemelerine neden olabilir. Bu durumda, sistemden döviz çıkışı hızlanacak.

Nihai analizde, global arka plan Türkiye gibi enerji ithalatçısı ve düşük kredi notlu ülkelerin menkul kıymetlerine talebin azalacağını anımsatıyor. İçerde ise vatandaş artık enflasyonun düşeceğinden tamamen umudunu kesti. Dolarizasyon da TL’ye talebi azaltıyor. En önemlisi ise, Erdoğan seçimleri kaybedeceği kaygısıyla her gün gündem değiştirecek şok adımlar atıyor. 10 büyükelçi krizi örneğinde görüldüğü gibi, bu şokların tasarruf sahibi ve işdünyasının moralini iyice bozarak,  döviz ve yastık altına kaçışı hızlandırması korkulması gereken bir senaryo.

FÖŞ höykürdü:  Gulu gulu ekonomisine geçtik

Financial Times: Kötüleşen Türkiye ekonomisi Erdoğan’ın sonunu mu getirecek?

Enerji Fiyatlarındaki Artış Hakkında