FÖŞ: TCMB müdahalesi döviz kurunu geriletebilir mi?

Yeni Ekonomi Modeline (YEM) geçtiğimizden bu yana TCMB 3 kez döviz kuruna müdahale etti. Müdahaleler dolar/TL 14.00 sınırına yaklaştığında gerçekleşti. Bugünlerde Ankara’nın HER HANGİ BİR KONUDA somut bir politikası var mı, emin değilim. Tamamen kafalarına esen rüzgara göre de hareket ediyor olabilirler. Fakat, Saray dolar/TL’de 14.00 düzeyinin hem ihracatta rekabet avantajı sağlayacak, hem de enflasyonun daha da yükselmesini engelleyecek sınır taşı olduğuna karar vermiş olabilir.

Halihazırda, TCMB 14.00’ı savunabiliyor. Fakat, Perşembe açıklanacak PPK kararı 100 baz puan daha faiz indirimi içerirse, savunma hattı çökebilir mi?  Ben size daha şeftali bir soru sorayım:  TCMB kararlı bir müdahaleyle dolar/TL’yi 10.00-11.00 bandına püskürtebilir mi?

Önce, uzun vadeli perspektif oluşturalım:  Faiz  indirimleri sayesinde, son 2 haftanın verilerinde kredi hacmi patladı. Tahminime göre 3 Aralık’ta biten haftada 15 günlük kredi hacmi %11 civarında yükseldi. Yükselişin önemli bölümü de kurumsal kredilerden. Kasım ihracatı da rekor kırdı—ithalat da acaip yükseldi, ama ossun. Yani, Saray kafasına göre YEM fevkalade yararlı oluyor. Bu yüzden de faiz indirimleri durmaz. Hele, bir de bazı kaynakların iddia ettiği gibi yaz başında baskın seçim yapılacaksa, tek haneli politika faizine alışalım.

Velakin, faiz indirimi sürekli olarak TL’nin değer kaybına neden oluyorsa, bir halta yaramaz. Örneğin, kurumsal kredilerde patlama üretim ve sabit sermaye yatırımı hazırlığı olmayabilir. Şirketler işletme sermayesini tükettikleri ve artık kimse vadeli çekle işlem yapmak istemediği için zorunlu olarak kredi alıyorlar belki de. Tüketici kredilerindeki artışın da eksi reel getiriden kaçan vatandaşın sigaradan ikinci el otoya kadar her türlü mala saklanıp enflasyondan korunma çabası olarak niteleyebiliriz. Eğer gerçek durum buysa, ekonomi büyümez, ama tüketim malları ve enerji ithalatı artarak cari fazla üretme hedefini folloş eder.

O zaman?  O zaman TCMB ve kamu bankaları dövize müdahale ederek TL’yi savunacak. Devaluasyondan enflasyona giden yolu barikatlarla kapatacak. Meslektaşlarım arasında hararetli bir tartışma var. Çoğunluk, swaplar dışlandığında, eksi $35 milyara düşen net FX rezervi yüzünden müdahalenin beyhude olduğunu iddia ederler. Onlarla aynı kampta yer alanlar da Berat Albayrak döneminde harcanan $128 milyarın kurda istikrar getirmediğini delil olarak ortaya koyar.

Hepsi haklıdır; ama FÖŞ‘ün mali farklıdır. Berat Albayrak dönemiyle büyük farklılıklar var. Önce, o dönemde $40 milyar civarında yabancı finansal sermaye tüydü, artık tüyecek para kalmadı. İkinciliğin, o dönemde cari açık vardı. Şimdi ise yıllık bazda cari açık daralıyor.   Bir nokta daha ilave edeyim, bu biraz spekülatif olacak:  Banka ve finans-dışı şirketlerin yüklü dış borç ödemeleri var yılın ilk 3 ayında. Eğer yeniden borçlanmazlarsa, dövize müdahale tutmaz. Fakat, dışarda “Aman Türkiye’ye borç vermeyelim” diyen yok. Sadece vadesi gelenden fazla borç vermezler. Banka ve finans-dışı şirketlerin en az %80 oranında re-finansman yapacağını varsayıyorum.

Bu senaryoda, dövize talep dolarizasyonla sınırlıdır. Yani, mudiler, şirketler ve TL-döviz arbitrajından kar yapacağını düşünen saftorikler. Bunların döviz talebi de yavaş gelişir.

Bizim naçiz hesabımıza göre, TCMB’nin fasulyeden varlık kalemlerini bilançodan çıkarttığımızda müdahaleye harcayacak $50 milyar brüt FX rezervi var. Talep haftada en fazla $1—2 milyar.

Özetle, TCMB rahatlıkla birkaç aylığına döviz kurunu zımnen sabitleyebilir. Bence döviz kurunda hedefi (dolar/TL’de) 14.00 değil, 11 olmalı. Zaten halen döviz talebi spekülatif ve korkudan geliyor. TCMB her gün $1 milyar döviz satış ihalesi açıp herkese “Dövizim var, TL değer kaybetmeyecek, lan. Erkekseniz buyrun döviz pazarına!” dese, “Kar edeceğim” diye alan sivri zekalılar anında satacak.

Onları “paramın değeri sıfıra düşüyor” diye korku alımları yapanlar takip edecek.

Sonuçta, şeffaf, hedefleri belirli ve kararlı bir müdahale ile dövizin ateşi bastırılır. Diyeceksiniz ki, “Hükümet dolar/TL’de 14.00’ün ihracat için ideal kur olduğunu düşünüyorsa, niye 11.00’e geri dönsün?”

Cevap basit, kur bu düzeyde kalırsa, sene başında verilecek cömert ücret ve maaş zamlarının satın alma gücü en fazla 2 ay dayanır.

FÖŞ

FÖŞ’ten 2022 Kehanetleri Dizisi:  Türkiye’nin hali pür melali

“Dış Düşmanı” Buldu: FED ve Sinsi Komploları

FÖŞ seminer: Kurlar nasıl belirlenir, 2022 yılında kurlar nereye gider?