TL’de yine deprem… Neden bir daha ve nereye kadar?

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın bu geceden başlayarak 15’er gün ara ile TV programlarına çıkarak yeni ekonomik modeli anlatacağı haberleri aralık ayının ötesinde de faiz indirimlerinin devam edeceği beklentisini yaratmakta.  Aralıkta beklenen 100 baz puan yerine 200 baz faiz indirimi ile politika faizinin %13’e indirilebileceği, arkasından da kademeli veya doğrusal olarak 2022 ortalarına kadar politika faizinin %9’a indirilebileceği beklentileri de TL üzerinde yeniden fiyatlanıyor.

Yaz aylarında TL/doların 8,30 civarında istikrar kazanması sonrasında eylülde ekonomik gerekçelerden kopuk olarak başlayan faiz indirimleri TL/doları 11,5 civarına kadar taşımıştı.  Şimdi konuşulan tek haneli politika faizi ise TL/dolar için yeni fiyatlamalara neden oluyor.  Erdoğan’ın her konuşmasında erken seçime kapıyı kapatması, TL’nin değerinin faiz indirmek suretiyle zayıflatılmaya devam edileceği açıklamaları TL’de yeni denge arayışlarına neden olmakta.  Hesaplamalara göre TÜİK verilerine göre TÜFE enflasyonunun 2021’i %22-23 aralığında kapatması, kasım boyunca sertleşen TL’deki değer kaybının da 2022’de TÜFE enflasyonunu %35-40 bandına çekmesi gerçekçi görünüyor.  Bu da faiz indirimlerinin iyice aşırıya kaçtığı reel faizin eksi %25lere ulaşacağı korkusuyla dolarizasyonu hızlandırırken, yerlilerin talebi TL’nin değerini hızla düşürüyor.

Erdoğan’ın açıklamalarını bu akşam dinleyeceğiz ancak yeniş ekonomi modelinin işleyişinde bir değişiklik sinyali vermesi beklenmiyor.  Korkulan TCMB’nin Erdoğan politikalarını desteklemek için faiz indirimlerinin yanında bir de yeniden döviz satışı yapmaya girişebileceği.

Sonuçta bugün itibarıyla dolar, TL karşısında günlük %3’e yaklaşan değer kazancıyla 13,18 lirayı gördü.  Gün içinde en düşük 12,70 lirayı gören dolar/TL’de işlemler 13,00 seviyesinin üzerinde seyrediyor.

Faiz indirimlerinin politika faizini tek haneye çekmeye kadar ilerletilmesi ve/ veya döviz satışları yapılması ile bu sürecin yumuşatılmaya çalışılması gibi vahim hatalar yapılırsa, TL’nin bugün dolar karşısında 13,00 olan değerini dahi koruyamayacağını söylemek gerekli. Ancak bu aşamadan sonra hedef seviye vermek de mümkün değil.  Cumhurbaşkanı’nın zorunlu bir faiz artışı yapmak yerine daha tartışmalı yollara girebileceği endişeleri zaten bu süreci besler nitelikte.

Tüm bu belirsizlik ve yanlış politikalarda ısrar da tabi Türkiye’nin risk primini inanılmaz seviyelere yükseltti yeniden.  Yaz aylarında 300 civarında olan 5 yıllık iflas risk primi CDS, 512 puana çıkarak son 1 yılın zirve seviyesini gördü.

Tüm bu gelişmeler Omicron varyantına bağlı olarak Dolar Endeksi’nin  ise küresel çapta değer kaybettiği bir günde yaşanmakta. Benzer nedenlerle ABD’de 10 yıllık gösterge faiz %1,419 seviyesine gerilerken, Türkiye’nin 2 yıllık gösterge tahvil faizi %20,82’de yatay ancak 10 yıllık gösterge tahvil faizi %21,20’ye yükseldi.

GA.